خلاقیت و نوآوری در اقتصاد و بازار

یادداشت/ خلاقیت و نوآوری در اقتصاد و بازار/ علی توسطی، مشاور ارتباطات اجتماعی و مشارکت‌های فراسازمانی اتاق اصناف ایران
در طول تاریخ بشریت مکاتب و تفکرات اقتصادی گوناگونی بر روابط اقتصادی افراد جامعه حاکم بوده است. مکاتب اقتصادی چون کینزین‌ها، سوسیالیسم، سوداگرایان، اخلاق‌گرایان، لیبرالیسم و نهادگرایان که هرکدام به حاکمیت‌های مختلفی چون کار، طلا ، سرمایه و… اعتقاد داشتند. اما عصاره این مکاتب و تفکرات در قرن بیست و یکم به دوران شکوفایی «خلاقیت و نوآوری» گرایش پیدا کرد که باور به ابتکار، ابداع و آفرینش‌‌گری دارد.
مبحث خلاقیت و نوآوری موجب پیدایش، بسط و گسترش شیوه‌های نوین در تمامی حوزه‌های فعل و انفعالات اقتصادی و تجاری در بستر اقتصاد دیجیتال شد. مفاهیم شکلی و محتوایی اقتصاد دیجیتال مانند بازاریابی الکترونیک، تأسیس استارتاپ‌ها و کسب‌وکارهای نوین، فعالیت‌های تجاری مبتنی بر اینترنت و شبکه گسترده جهانی، تبدیل به یک فرصت طلایی برای جوانان مشتاق و تحصیل‌کرده و همزمان و توأمان عامل تهدیدی برای فعالان با سابقه و سنتی در حوزه اصناف و بازار گردید.
در واقع عدم آشنایی فعالان سنتی بازار با مفاهیم اقتصاد دیجیتال، زمینه‌ساز حضور کنشگران و فعالان جوان و باانگیزه‌ای شد که در عین حال که از سویی موجب خدمت‌رسانی و بسط رفاه مخاطبان شده است، از سوی دیگر و در مواردی با توجه به عدم اشراف و تخصص لازم این افراد در حوزه‌های گوناگون صنفی و اقتصادی، زمینه‌ساز اختلال در روابط اقتصادی و نظم و انتظام پیشین شده است.
با توجه به شیوع گسترده مظاهر عینی و ذهنی اقتصاد دیجیتال در اکثر فعالیت‌های صنفی، بدون تردید نقش اتحادیه‌های صنفی در آگاهی‌رسانی، آموزش و انطباق اعضای متبوع با شرایط پیش‌آمده جدید بسیار حیاتی و تعیین کننده است.
با توجه به سرعت و شدت تغییرات فناورانه، اتحادیه‌های صنفی نقش بی‌بدیلی در بحث آموزش فنون نوین به اعضاء و تلفیق آن با تجربه و دانش بومی پیشکسوتان را دارند. با توجه به اصل «بازگشت‌ناپذیری» برای مدیران ارشد اتحادیه‌ها و اتاق‌های اصناف چاره‌ای جز پذیرش، آموزش و انطباق با شرایط جدید متصور نخواهد بود.
به عنوان سخن پایانی اگر نسل جدید فعالان اقتصادی و روسای اتحادیه‌های صنفی، توجه جدی به این تغییرات و فناوری‌ها نداشته باشند، به قول شاعر معروف عبدالرحمان جامی *نه از تاک نشان ماند و نه از تاک‌نشان*/ف/