رشد شبکه توزیع کالا موجب کاهش ترافیک و الودگی هوا
براساس آخرین آمار و اطلاعات منتشر شده، برآورد می‌شود، در حال حاضر حدود ۳ میلیون بنگاه صنفی (اصناف) در زنجیره تامین و عرضه کالا و خدمات در مناطق مختلف کشور فعالیت دارند. واحدهای صنفی، که بیشتر تحت عنوان اصناف شناخته می‌شوند، در بخش‌های مختلف تولیدی، توزیعی، خدماتی و خدمات فنی فعالیت دارند.
اصناف با توجه به گستردگی و حجم زیاد امکانات فنی و مالی، بخش زیادی از تولید ناخالص ملی، اشتغال و ثروت جامعه را در دست دارند. ضمن آنکه اصنافی که در زمینه عرضه کالاها و خدمات فعالیت دارند با اتصال حلقه تولید (یا واردات) به مصرف، موجب گردش کالا و نقدینگی و در نتیجه پویایی اقتصاد شده‌اند. بر این اساس نیز نقش مهمی در پس‌انداز، اشتغال و بهره‌وری ملی و در نهایت توسعه و شکوفایی اقتصاد کشور ایفا می‌‌‌کنند. اما نقش اصناف تنها به حوزه رشد و توسعه اقتصادی محدود نمی‌شود، بلکه فعالیت این بخش، تأثیرات مستقیم و غیرمستقیم اجتماعی و فرهنگی بر جامعه دارد.
علاوه بر اهمیت وجود موثر اصناف در رشد تولیدات داخلی و جلب رضایت مصرف‌کنندگان در خرید و مصرف کالاها و خدمات، اصناف و تشکل‌های صنفی نقش کلیدی و حساسی در اجرای موفق برنامه‌های دولت به‌منظور حمایت از تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان دارند.
آنچه مسلم است فعالیت اصناف نقش و اهمیت گسترده‌ای در زنجیره تامین و عرضه محصولات در کشور دارد و هر اقدامی در جهت بهبود این زنجیره، کمک زیادی به رشد عرضه و تقاضا می کند. در این ارتباط می‌توان به فعالیتهای مرتبط با نگهداری و حمل محصولات از تولید (یا واردات) تا عرضه به مصرف‌کنندگان نهایی اشاره کرد که اگر با کمترین هزینه و در کمترین زمان، همراه با رعایت استانداردهای بهداشتی و سلامت محصولات انجام پذیرد، آنگاه منافع مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان (یا واردکنندگان) را به حداکثر می رساند.
البته لازم است به استانداردهای سخت‌افزاری و نرم‌افزاری در این فرآیندها، توجه شود. از جمله استفاده از بسته‌بندی مناسب و همچنین بکارگیری وسایل حمل و نقل استاندارد که برای کمتر شدن ضایعات و تغییر نیافتن کیفیت محصولات، باید مورد استفاده قرار گیرد.
همچنین در حمل و توزیع کالاها از مراکز تولید (یا واردات) تا خرده‌فروشی نهایی علاوه بر توجه به کاهش ضایعات و حفظ کیفیت محصول، باید کمترین مزاحمت ترافیکی و آلودگی هوا ایجاد شود.
بر این اساس لازم است طوری برنامه‌ریزی شود که فعالیتهای لجستیک زنجیره تامین و عرضه همچون نگهداری، عرضه و توزیع محصولات مختلف در زمان مناسب و با وسایل استاندارد انجام پذیرد. چراکه متاسفانه بخش زیادی از ترافیک و آلودگی هوا در شهرها به خصوص در شهرهای بزرگ مربوط به فعالیتهای لجستیک انتقال محصولات از تامین کنندگان به عرضه کنندگان و در جایگاه بالاتر، جابجایی شهروندان با هدف خرید است.
پس ضرورت دارد که فعالیتهای لجستیک در زمان هایی که ترافیک کمتری بر شهر حاکم است، انجام شود. همچنین پراکندگی مراکز خرید برای خریدهای کشوری، منطقه ای، استانی و شهری ساماندهی شود. به گونه ای که مراکز خرید باتوجه به کارکرد آن در مناطق مناسب ایجاد شود تا فعالیت این بازارها در کنار لجستیک آن کمترین بار ترافیکی را برای شهر و عموم مردم آن شهر داشته باشد.
در نتیجه برای بهبود این گونه مشکلات که هر سال مبالغ زیادی هزینه های مستقیم و غیرمستقیم بر اقتصاد کشور وارد می شود. بنابراین لازم است بصورت علمی و اصولی تصمیم گیری شود تا ضمن انجام انتقال محصولات در زنجیره تامین و عرضه در کمترین زمان و با کمترین هزینه، کمترین ترافیک شهری و آلودگی های مختلف همچون آلودگی هوا، آلودگی صوتی و&#۸۲۳۰;، به شهرها و عموم مردم وارد شود.
بدین ترتیب اصلاح نظام تجاری شهرها و برنامه ریزی اصولی برای استفاده از ابزار و روش های نوین در بهبود فرآیندهای مختلف زنجیره تامین و عرضه محصولات مختلف همچون بازنگری در ایجاد و فعالیت بازارهای محلی، منطقه ای و شهری برای توزیع کالاها و خدمات در سطح عمده فروشی و خرده فروشی در کوتاه مدت و بلند مدت از اهمیت بالایی برخوردار است.
اما برای کوتاه مدت پیشنهاد می شود:
-حمل و توزیع کالاها، در ساعات خلوت ترافیک شهری به ویژه در ساعات پس از نیمه شب انجام شود.
-ضرورت دارد که استانداردهای بسته بندی و حمل و پخش کالاها در سطوح مختلف مشخص و تنها افراد دارای مجوز با رعایت استانداردها، مجاز به فعالیت در این حوزه باشند. -رانندگان و کارگران توزیع و حمل و پخش کالا، آموزش های لازم برای اجرای استانداردهای تدوین شده را ببینند. ضمن انکه در این آموزشها باید دوره های رعایت حقوق سایر افراد به خصوص مصرف کنندگان نیز مورد توجه قرار داده شود.
-هماهنگی لازم با نیروی انتظامی برای برخورد با متخلفان در حمل و پخش کالا در همه مناطق شهرها انجام شود.
در هر حال امروزه بخش زیادی از ترافیک شهرها به ویژه در بازارهای اصلی شهرها از سوی وسایل نقلیه توزیع کالاها انجام می شود و این امر هزینه های مادی و معنوی زیادی به عموم مردم وارد می کند. بر این اساس برای کاهش هزینه های مستقیم و غیرمستقیم گسترش ترافیک (موارد بسیاری از جمله آلودگی هوا را نیز شامل می شود)، ضرورت دارد که در کوتاه مدت ساعات فعالیت و در بلند مدت اصلاح نظام تجاری شهرها مد نظر قرار گیرد. /پ/
بهنام آقاحسین شیرازی- کارشناس امور صنفی
