کرونا بازار پیک‌موتوری‌ها را سکه کرد

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی اتاق اصناف ایران به نقل از پایگاه اطلاع‌رسانی و پایش آثار اقتصادی کرونا در نزدیک به دو سال گذشته خدمات آنلاین بیش از همیشه مورد توجه قرار گرفته و سیستم‌های آنلاین تولید و تامین نیازهای عمومی بیش از پیش فعال شده‌ است.

بر اساس نتایج یک نظر سنجی رسمی در ده کشور جنوب شرقی آسیا، همزمان با شیوع کرونا، سفارش آنلاین غذا بیش از ۳۰ درصد افزایش یافته و به همین میزان نیز فعالیت پیک‌های موتوری بیشتر شده است. به گفته کارشناسان تغییر ذائقه برای سفارش غذای اینترنتی با توجه به محاسن آن، در دوران پسا کرونا نیز ادامه خواهد داشت و بر اساس برآورد یک موسسه بین‌المللی، همین پیک‌های موتوری، تا سال ۲۰۲۵ میلادی با رشدی سه برابری، ارزش تراکنش‌های مالی را در منطقه جنوب شرق آسیا به بیش از ۲۸ میلیارد دلار افزایش خواهند داد. جزئیات این نظرسنجی را اینجا بخوانید.

اما در ایران نیز فعالیت‌ پیک‌های موتوری تحولات گسترده‌ای را از سر گذراند. داود محمدی رییس اتحادیه صنف حمل ‌و نقل بار سبک شهری و پیک موتوری از افزایش ۲۰ درصدی تعداد و فعالیت پیک‌های موتوری در بازارهای آنلاین ایران خبر داد و گفته:  فضای کار این پیک‌ها هنوز نظم و سامان کافی ندارد. باید این شیوه نوین ساماندهی شود. تحول هوشمند و منظم سیستم حمل و نقل موتوری می‌تواند بار ترافیک شهری مثل تهران را تا ۶۰ درصد کاهش بدهد. این موضوع بسیاری مهمی است که با شیوع کرونا به صورت توفیق اجباری تجربه‌اش کردیم. اما این موضوع نیازمند یک بازنگری جدی و مدیریت هوشمندانه است. ما هنوز بین شیوه سنتی که با شیوع کرونا بسیار آسیب دیده و شیوه نوین که حالا با رونقی نسبی روبه‌روست، گیر کرده‌ایم. اگر ما هم به صورت سیستماتیک به گسترش شیوه‌های نوین حمل و نقل با پیک می‌پرداختیم، رونقی مشابه به کشورهای توسعه یافته را تجربه می‌کردیم.برای مثال اساسا مسافربرها یعنی موتوری‌های مسافربر در سیستم اتحادیه تعریف نشده‌اند؛ چرا که تا کنون ساز و کار مناسبی برای بیمه و امنیت مسافر در این باره اندیشیده نشده است.

احمد پیش از این با موتورش مسافر جابه‌جا می‌کرد و حالا حدود یک سالی می‌شود که برای چند رستوران کار می‌کند. می‌گوید جابه‌جایی مسافر به‌ویژه در چند ماه ابتدایی شیوع ویروس کرونا در ایران، بسیار راکد بوده و همین باعث شده او با مراکزی کار کند که سفارش اینترنتی دریافت می‌کنند. معتقد است مردم سعی می‌کنند کمتر جابه‌جا شوند و از این رو مسافر کم شده اما از آنجا که می‌خواهند در خانه بمانند و اقلام مورد نیازشان را با پیک دریافت کنند، کار برای رستوران‌ها و سوپری‌ها و &#۸۲۳۰; در این شرایط بهتر است. با این حال او می‌گوید از این تغییر ذائقه مردم در خرید، نمی‌توان به این نتیجه رسید که کسب و کار پیک‌های موتوری رونق گرفته است: «بهتر نشده؛ می‌شود گفت مثل سابق است. همین که مثل مسافر، تعطیل نشده خدا را شکر می‌کنیم». او می‌گوید بسیاری از دوستان و همکارانش را هم که به صورت سنتی مسافربر بودند به چند رستوران معرفی کرده و چندتایی هم با اپلیکیشن‌های غذابر کار می‌کنند. از او می‌خواهیم یکی از این دوستانش را به ما معرفی کند تا ببینیم وضع در پیک‌هایی که برای اپلیکیشن‌ها کار می‌کنند چگونه است.

علی از دوستان احمد است. برای اپلیکیشنی معروف کار می‌کند. میزان رضایتش از این تغییر با احمد مشابه است با این تفاوت که می‌گوید مجبور است بیش از دیگر پیک‌های موتوری که برای رستوران‌ها کار می‌کنند، بابت رعایت پروتکل‌ها هزینه کند: «ما موظفیم در حین کار مدام ماسک و دستکش‌هایمان را عوض کنیم. این ماجرا باعث شده که من روزی دو بسته ۵۰تایی دستکش یک‌بارمصرف و ۶ ماسک استفاده کنم». او می‌گوید جدای از هزینه‌های بنزین و استهلاک وسیله نقلیه و&#۸۲۳۰; حدود ۸۰۰ هزارتومان در ماه بابت دستکش و ماسک هزینه می‌کند.

به طور کلی نمی‌توان از رونق کلی فعالیت پیک‌های موتوری سخن گفت. در این باره باید تفکیکی قائل بود؛ پیک‌هایی که به صورت سنتی کار می‌کنند، چه مسافربرها و چه آنها که اقلام را به دست مشتری‌ها می‌رسانند، بسیار آسیب دیده‌اند، تا آن‌جا که رییس اتحادیه صنف حمل‌ونقل بار سبک شهری و پیک موتوری از بیکاری بیش از ۱۵هزار نفر از آنان گفته است، و البته که او صرفا در رابطه با رانندگانی صحبت می‌کند که عضو اتحادیه هستند و آنها که به صورت آزاد کار می‌کنند در این آمار نیستند. آمار او ۶۰ درصد کل پیک موتوری‌های عضو اتحادیه را شامل می‌شود که پیش از کرونا در شرکت‌های حمل و نقلی کار می‌کردند.

از دیگر پیک‌های موتوری که بدون عضویت در اتحادیه به صورت فردی در سطح شهر مسافر جابجا می‌کنند آماری در دست نیست./ح/