ضرورت همخوانی نظام‌های تامین اجتماعی با انواع کار غیرمتعارف
خلاصه مقاله: تعریفی از کارغیرمتعارف و ضرورت همخوانی نظام‌های تامین اجتماعی با انواع کار غیرمتعارف
نتایج یک پژوهش نشان داد، شرایط استحقاق دریافت مزایای مستمری عمومی می‌تواند تحت تأثیر نوع روابط اشتغال باشد. حتی اگر کارهای غیرمتعارف در گذر زمان افزایش چشمگیری نداشته باشند، این نگرانی وجود دارد که کارگران این مشاغل، به دلیل درآمد واقعی یا گزارش شده پایین‌تر، مستمری بازنشستگی کمتری دریافت کنند كه این امر می‌تواند منجر به عدم امنیت مالی در دوران بازنشستگی شود و باید یکی از دغدغه‌های مهم سیاستگذاران باشد. لذا ضروری است انطباق و همخوانی مناسب نظام‌های تامین اجتماعی با انواع کار غیرمتعارف مورد توجه قرار گیرد.
به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی اتاق اصناف ایران به نقل از نشریه تازه‌های تامین اجتماعی، پژوهشی با عنوان «ماهیت متغیر کار و پوشش مستمری عمومی: شواهدی از ایالات متحده و اروپا» نشان داد: با تغییرات فناوری و گسترش اینترنت، ماهیت کار به کلی تغییر کرده است و بازار کار دوقطبی شده است.در یک سو کار سنتی و در سوی دیگر کار غیرمتعارف قرار گرفته است.
کار سنتی به کارهایی اطلاق می‌شود که با یک قرارداد ثابت بین کارفرما و کارکنان مشخص می‌شود. در مقابل، کار غیرمتعارف - اصطلاحی که بطور گسترده برای تعریف کار جایگزین، کار مشروط، کار موقت و خویش‌فرمایی بکار می‌رود- قرار دارد.
در کار غیرمتعارف، افراد اغلب انعطاف بیشتری در برنامه‌ریزی زمان و محل کار خود دارند و می‌توانند بیش از یک شغل داشته باشند ولی این نوع کار، ممکن است به سادگی جزء سوابق مستمری بازنشستگی عمومی به حساب نیاید؛ ممکن است تعهد پرداخت حق بیمه را از کارفرمایان به کارگران منتقل کند؛ عدم ثبات درآمدی بیشتر را موجب شده و دسترسی به مزایایی را که کارفرما ارائه می‌کند، کاهش دهد و از همه مهم‌تر، می‌تواند شرایط استحقاق دریافت مزایای بیمه مستمری عمومی را تحت تأثیر قرار دهد.
در این راستا کمیسیون فنی پژوهش و بررسی سیاست‌های تامین اجتماعی ایسا، پژوهشی در خصوص روندهای کار غیرمتعارف و تأثیر آن بر پوشش مستمری بازنشستگی در ایالات متحده، انگلستان و آلمان انجام داده است. در این نوشتار به طور اجمال به برخی از اهم نتایج آن اشاره می شود:
۱- تغییرات واقعی شیوع کار غیرمتعارف در طول زمان ملایم بوده به طوری‌که شاخص تعداد خویش‌فرمایان نسبت به سال ۲۰۰۰ در انگلیس افزایش یافته، در ایالات متحده کاهش یافته و در آلمان ثابت بوده است.
۲- آلمان تنها کشور عضو اتحادیه اروپا است که در آن خویش‌فرمایان تحت پوشش مستمری پایه نمی‌باشند.
۳- در امریکا مقررات تأمین اجتماعی اساساً برای کارگران کار استاندارد و غیرمتعارف مشابه است، خویش‌فرمایان در ایالات متحده آمریکا تحت پوشش تامین‌اجتماعی هستند و کارگران می‌توانند سابقه اشتغال خود را به صورت استخدام و خویش‌فرمایی برای کسب استحقاق مستمری ترکیب کنند. بدین ترتیب اولین راهی که در آن کار غیرمتعارف در ایالات متحده بر مزایای تأمین اجتماعی تأثیر میگذارد این است که درآمدهای حاصل از کارهای غیرمتعارف نسبت به درآمدهای کار استاندارد پایین‌تر، بی‌ثبات‌تر و یا در معرض کم اظهاری بیشتری است.
۴- در انگلستان، به طور متوسط، درآمد خویش‌فرمایان بسیار کمتر از کارکنان استخدام شده است و علیرغم اینکه قوانین موجود برای کارکنان و خویش‌فرمایان همانند ایالات متحده امریکا تا حد بسیار زیادی مشابه است، بسیاری از خویش‌فرمایان تنها به دلیل اینکه درآمد سالیانه آنها از آستانه مشخص شده در حق بیمه ملی بالاتر نمی‌رود، استحقاق دریافت مستمری بازنشستگی عمومی را پیدا نمی‌کنند. در این کشور، فقط ۷۵ درصد از افراد خویش‌فرما درآمد کافی برای استحقاق دریافت مستمری را دارند. ۶ درصد از طریق دریافت مزایای اولاد یا اعتبار مالیات کاری مستمری بگیر می‌شوند. تقریباً ۱۹درصد حق دریافت هیچگونه مستمری عمومی را در آن سال ندارند که بیش از ۳ برابر نرخ عدم استحقاق مشاهده شده در بین کارکنان استخدامی است.
۵ - نتایج نشان داد که خویش‌فرمایان اروپایی عدم ثبات مالی بیشتری دارند و بیشتر در معرض خطر فقر در دوران بازنشستگی هستند. عدم ثبات مالی برای خویش‌فرمایان در انگلستان نیز بیشتر است، در حالی‌که چنین رابطه‌ای در ایالات متحده وجود ندارد. همچنین نابرابری درآمدی در زندگی کسانی که تمام عمر خویش‌فرما بوده‌اند، بیشتر است.
۶- سرانجام، نتایج نشان داد که خویش‌فرمایان دارایی‌های مالی بیشتری را نسبت به درآمد فعلی خود در مقایسه با دیگر شاغلان انباشت می‌کنند، رفتاری که با کاهش پوشش مستمری عمومی برای این افراد و افزایش خود بیمه‌گذاری آنان سازگار است و آنان برای مقابله با شوک‌های درآمدی و سلامت دوران بازنشستگی به دارایی‌های مالی خارج از نظام‌های مستمری عمومی تکیه می‌کنند./پ/