میل جویندگان کار به خوداشتغالی و بنگاه‌های کوچک
مطالعات آماری وزارت کار نشان داد؛ میل جویندگان کار به خوداشتغالی و بنگاه‌های کوچک
گزارشی از معاونت توسعه کارآفرینی و اشتغال وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی حاکی از آن است که بخش عمده اشتغال ایجاد شده در سال‌های اخیر فاقد حمایت بیمه‌ای و متعلق به خوداشتغالی و بنگاه‌های خرد و کوچک بوده‌اند.
به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی اتاق اصناف ایران و بر اساس گزارش منتشره معاونت توسعه کارآفرینی و اشتغال وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، طی یکسال گذشته، (نمونه‌گیری در اواسط بهمن 1398 و پیش از شیوع کرونا)، «میزان 430 هزار نفر به تعداد شاغلان کشور افزوده شده است که نسبت به عملکرد سال 1397 حدود 116 هزار نفر کمتر است. این مطالعات نشان‌گر آن است که بخش عمده اشتغال ایجاد شده در سال‌های اخیر فاقد حمایت بیمه‌ای بوده‌اند و عمدتا متعلق به خود اشتغالی و یا بنگاه‌های خرد و کوچک هستند.»
روشن است که افزایش تعداد بنگاه‌های خرد، لزوما به معنای رونق کسب و کار و ایجاد شغل پایدار نیست. این گزارش هم بر این امر تاکید داشته و در آن آورده شده است: «این مشاغل (خود اشتغالی و بنگاه‌های خرد و کوچک) بالطبع از پایداری کافی برخوردار نیستند و در صورت وقوع شوکی مانند بیماری کرونا، تعداد زیادی از شاغلان بیکار شده و چون دارای حمایت بیمه‌ای نیستند شناسایی آن‌ها به منظور حمایت مشکل بوده و از این مسئله آسیب جدی می‌بیننند.»
آنچه در این گزارش بدان اشاره شده، به واسطه تجربه تخصیص تسهیلات به کسب و کارهای آسیب دیده از کرونا، برای ما تازگی دارد و کاملا ملموس است. چراکه بسیاری از بنگاه‌های خرد و کوچک یا افرادی که خود اشتغالی کرده بودند در دریافت این تسهیلات با مشکلات زیادی روبرو شدند.
این گزارش همچنین در بخشی دیگر، بر سر ریز جویندگان شغل به اصناف اشاره داشته و نوشته است: «بررسی اشتغال به تفکیک بخش‌های عمده اقتصادی نشان می‌دهد از کل خالص اشتغال ایجاد شده به میزان 430هزار نفر، 71هزار نفر در بخش کشاورزی، 143هزار نفر در بخش صنعت و 218 هزار نفر در بخش خدمات ایجاد شده است. انتظار می‌رود اشتغال ایجاد شده در بخش صنعت عمدتا مربوط به صنوف تولیدی باشد که از نوع بنگاه‌های خرد و کوچک هستند.»
از سوی دیگر خدمات بیشترین سهم (حدود 50 درصد) را در این میان داشته است و از آن‌جایی که صنوف خدماتی نیز بیشترین تعداد از 4گروه صنفی (تولید، خدمات، توزیع و خدمات فنی) را دارا هستند لذا پیش‌بینی می‌شود که سهم اصناف خدماتی نیز در این آمار قابل توجه باشد. البته در گزارش منتشره اشاره‌ای به این امر نشده و مشخص نیست چه مشاغلی به عنوان مشاغل خدماتی بر شمرده شده‌اند. /پ/