نقش زنان در رشد و توسعه بازار و اصناف
نماگر آماری استان‌های دبیرخانه هیات عالی نظارت بر سازمان‌های صنفی که هر روز به روز می‌شود، در تاریخ 25 بهمن 1398 نشان داد از میان 2میلیون و 703 هزار و 20 واحد صنفی در کل کشور، تنها 497هزار و 179 پروانه کسب به نام زنان صادر شده است. ناگفته پیدا است که از این میان، حجم گسترده‌ای از این واحدهای صنفی آرایشگاه‌های زنانه هستند.
البته زنان در حوزه‌های دیگری از اصناف نیز حضور دارند. به عنوان نمونه بر اساس همان منبع خبری، پروانه کسب 463واحد از واحدهای صنفی زیر مجموعه اتحادیه‌های کشوری به نام زنان صادر شده است و باز بر اساس همان منبع خبری، پس از زنان تهرانی با آمار 39هزار و 994 واحد صنفی، زنان مازنی با آمار 38هزار و 984پروانه کسب، بیشترین تعداد از واحدهای صنفی با مدیریت زنانه را در اختیار دارند.
از میان 141نماینده اتاق اصناف ایران در شهرستان‌ها که طی چند مرحله برگزاری انتخابات از سوی واحدهای صنفی و تشکل‌ها به این جایگاه رسیده‌اند، این روزها تنها یک نماینده زن پا به پارلمان اصناف می‌گذارد و از حق رای برخوردار است و از میان (حدود) 136 اتحادیه تهران، تنها یک زن به عنوان رئیس اتحادیه انتخاب شده است. اما این آمارها تا چه حد توانایی نشان دادن نقش و جایگاه زنان در اصناف را دارد؟
به نظر می رسد با وجود این آمار ناامید کننده، نقش زنان در رشد و توسعه اصناف انکارناپذیر و ستودنی است. کافی است در خیابان راه برویم و نگاهی به شیشه واحدهای صنفی بیاندازیم و آگاهی‌های استخدام خانم مجرب در مغازه‌های عرضه کالا را ببینیم. یا وارد چند مغازه شویم و با یک حساب سر انگشتی، تعداد خانم‌هایی که پشت دخل نشسته‌اند یا مشغول کار صنفی هستند را بشماریم.
شیرینی‌پزی‌های سنتی، خیاطی‌ها، فروشگاه های پوشاک، لوازم‌آرایشی و بهداشتی، خرازی، کتاب فروشی و نوشت افزار، رستوران ها و اغذیه فروشی ها، سوپرمارکت ها و فروشگاه های زنجیره ای، فروشگاه های مجازی و حتی کارگاه‌های تولید کفش، صنوف فنی، خدماتی و … مملو از حضور زنان هستند. حضور زنان حتی در واحدهای صنفی روستایی نیز پر رنگ است و گهگاه نام و نشانی از آنها در تشکل‌ها حتی به عنوان رئیس اتحادیه نیز دیده می‌شود.
حضور زنان در برخی از این واحدهای صنفی الزامی است به طوری که اگر زنان در این واحدهای صنفی حضور نداشته باشند، آن واحد صنفی تعطیل خواهد شد و در برخی دیگر از مشاغل صنفی حضور زنان و مردان بی هیچ تفاوتی رقم می‌خورد.
باید افزود که گاها برخی از واحدهای صنفی به ویژه در حوزه تهیه غذا به عمد از مدیریت زنانه بهره برده و مشتریانی که به رعایت بهداشت و انصاف از سوی زنان اعتماد دارند را جذب کرده و به سوددهی می رسند.
با توجه به آنچه گفته شد، بر می‌آید که آمار‌های موجود نسبت به حضور زنان در اصناف بی دقت بوده‌اند و این ضعف اطلاعاتی درباره نقش زنان در اصناف در وهله نخست به خود بانوان فعال در اصناف باز می‌گردد.
زنان تحصیل کرده و با تجربه این قشر، باید با قلم و بیان خود، از آنچه در بنگاه های خرد و متوسط انجام می‌دهند بگویند و توجه خانواده بزرگ اصناف را به تجربیات و دانش خود جلب کرده، به عنوان کاسبانی خوش حساب و منصف اعتماد اجتماعی را به خود جلب کنند و هم زمان شکوفه زدن درخت اقتصاد به همت دستان پر توان، مهربان و تیمارگر بانوان ایران اسلامی را به رخ جهانیان بکشند.
مژده پورزکی- کارشناس خبری حوزه اصناف